VƯỢT QUA THỬ THÁCH

Vượt qua thử thách cuộc sống Những rắc rối của chúng ta có thể đến theo những dạng ''bưu kiện'' khác nhau nhưng tác động của chúng đối với chúng ta thì khá giống nhau: căng thẳng, mất hy vọng, chán nản. Cuộc sống càng tăng tốc thì tần suất những rắc rối cũng càng tăng cao... Điều quan trọng là phải khám phá, tìm tòi thái độ và phương pháp hiệu quả để vượt qua những thách thức ấy một cách dễ dàng và ít khó chịu nhất. Chấp nhận thử thách Một câu chuyện rất hay để minh họa cho thái độ lấy thử thách để rèn luyện và khiến bản thân trở nên mạnh mẽ: Có một người đàn ông nọ quan sát một con bướm đang cố thoát ra khỏi cái kén nhưng mãi mà nó vẫn chưa thể chui ra. Người đàn ông thấy tội nghiệp nên muốn giúp nó. Anh ta cắt cái kén để giúp nó thoát ra dễ hơn. Và con bướm ra khỏi cái kén với đôi cánh nhỏ và nhăn lại. Thay vì bay theo bản năng, nó lại bò xung quanh một cách bất lực và chết sau một thời gian ngắn. Người đàn ông không biết rằng, con bướm phải tự mình vật lộn để thoát ra khỏi kén thì đôi cánh của nó mới phát triển bình thường và bay được. Khi bị thử thách và bị kiểm nghiệm, con bướm cũng như nhiều loài vật khác sẽ tự thay đổi và thích ứng. Đối với con người chúng ta cũng vậy, thử thách chính là cơ hội cho ta trưởng thành. Khi sự việc vừa mới xảy ra, bạn thường nói: Tôi gặp rắc rối rồi chăng? Và bạn bắt đầu căng thẳng, tâm trí bạn bắt đầu chạy đua với nhiều loại suy nghĩ. Thực ra, “rắc rối” chỉ là một danh từ để gọi tên một sự việc mà thôi. Nếu bạn thay cách gọi "rắc rối'' thành “bài học", "thử thách'' hay "cơ hội'' bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn nhiều và dễ dàng tìm ra giải pháp để giải quyết nó. Kỹ năng lui lại và tán thưởng Tại sao ta thường không thể tìm ra cách giải quyết những rắc rối của ta, nhưng khi ta hỏi ý kiến bạn bè thì gần như ngay lập tức họ tìm ra cách giải quyết mà ta không nhìn ra? Ta và họ có gì khác? Thật ra họ không ở gần tình huống nên họ có thể nhìn vấn đề từ xa trong một phối cảnh. Ta cần có khả năng đứng lùi lại và nhìn tình huống xảy ra ở một góc độ từ xa. Ví như khi đứng quá gần bức tranh, ta không thể cảm nhận được vẻ đẹp thực của nó mà chỉ nhìn thấy một mớ hỗn loạn màu sắc, nhưng nếu đứng lùi lại, ta có một cái nhìn phối cảnh và cảm nhận bức tranh rõ hơn. Tương tự như thế, trong cuộc sống ta nên phát triển kỹ năng đứng lùi lại và quan sát tình huống từ xa trong một bối cảnh chung. Từ góc nhìn này, ta sẽ có một tâm trạng sáng suốt để giải quyết vấn đề tốt hơn. Mười năm trước đây, David Cooper Rider và những đồng nghiệp của ông ở Trường Đại học Lake Western đã triển khai một phương pháp mới về giải quyết rắc rối mang tên "Cần biết tán thưởng". David đã xem xét một loạt những câu hỏi thường được đưa ra khi có rắc rối: Sao tôi không hiểu nhỉ? Tại sao điều này không hoạt động? Tôi sẽ làm gì đây? Tôi phải đợi đến bao giờ? Tại sao lại chán thế?... Khi tự chất vấn mình những câu hỏi đại loại như thế, bạn cảm thấy như thế nào? Có phải càng thêm lo, càng tức và càng rối trí thêm? Cần biết tán thưởng là cách nhìn vào tình huống đó bằng một góc độ từ xa và tích cực, dùng những câu hỏi sáng tạo giúp ta đánh giá cao bản thân, người khác và những khả năng ở trong tình huống. Những câu hỏi đó là: Tôi đạt được điều gì? Điều này nên được thay đổi theo cách nào? Làm sao tôi có thể biến nó trở nên thú vị cho chính tôi?... Khi gặp rắc rối hoặc đối diện một thử thách trong cuộc sống thay vì hỏi: Tại sao? Làm cách nào? Thì bạn hãy hỏi: Tôi đã đạt được điều gì? Điều gì đang có hiệu quả? Đặt những câu hỏi như thế có lợi cho ta vì ta cảm thấy điềm tĩnh hơn, tích cực hơn khi đối mặt với rắc rối. Ta dùng năng lượng mang tính xây dựng hơn là phản ứng theo cách phá hoại với những gì ta không thể thay đổi. Những câu hỏi này cho phép não trái của ta dùng năng lượng tích cực để giải quyết vấn đề. Còn nếu cứ đặt ra những câu hỏi tiêu cực sẽ làm ta có cảm giác stress và căng thẳng thì não ta không hoạt động tốt, như thế khả năng giải quyết rắc rối của ta bị giảm sút. LUẬT THỐI QUEN Hầu như mọi việc bạn làm đều là kết quả của thói quen. Cách bạn nói chuyện, làm việc, lái xe, suy nghĩ, tương tác với người khác, tiêu tiền và đối xử với những người quan trọng trong cuộc đời bạn phần lớn đều dựa trên thói quen. Thái độ cư xử trong mọi lĩnh vực của cuộc sống đều dựa trên cơ sở sự tích lũy tất cả các trải nghiệm của bạn, bắt đầu từ khi còn thơ bé. Khoảng 95% hành động và phản ứng của bạn là tự động, là vô thức với môi trường nhân văn và môi trường thể chất. Thói quen là trở ngại chính trên con đường trở thành con người như bạn mong muốn. Chúng là vật cản chắn giữa nơi bạn đứng hôm nay với nơi bạn thật sự muốn đến. Chúng giữ bạn “chạy tại chỗ”. Luật thói quen là một luật tinh thần hết sức quan trọng. Nó giải thích vùng thoải mái, sự thành công hay thất bại cũng như bất cứ nguyên tắc đơn lẻ nào khác. Nó có hình thức giống định luật Newton (luật này phát biểu rằng, một cơ thể khi nghỉ ngơi có xu hướng duy trì sự nghỉ ngơi và một cơ thể chuyển động có xu hướng duy trì sự chuyển động, trừ khi bị tác động bởi lực từ bên ngoài). Cách suy nghĩ và hành vi của bạn cũng theo nguyên tắc tương tự. Nếu không có một lực từ bên ngoài, hoặc một quyết định dứt khoát về việc bạn là sẽ làm gì khác đi thì bạn sẽ làm những việc tương tự không biết đến bao giờ. Bạn sẽ vẫn làm công việc như thế, vẫn kết giao với những con người như thế, vẫn ăn thức ăn như thế, vẫn đi làm cùng một con đường, vẫn tham gia vào những hoạt động giải trí như thế, vẫn xem ti vi như thế, vẫn đọc những cuốn sách như thế và vẫn sống cuộc sống như cuộc sống lúc trước. Những thói quen chỉ tốt khi chúng còn phục vụ cho bạn, khi những ảnh hưởng của chúng vẫn tiếp tục làm phong phú và cải thiện cuộc sống của bạn. Nhưng khi những thói quen trở thành cản lực chính của hạnh phúc thì đã đến lúc bạn phải điều chỉnh hoàn toàn hoặc thay đổi chúng. Một số người lạm dụng thói quen đến muộn trong các buổi hẹn hay hoàn thành nhiệm vụ không đúng thời hạn. Nhưng những người thành công luôn rất đúng giờ và đáng tin cậy. Mọi người có thể tin tưởng họ. Những người thành công luôn giữ đúng cam kết và tôn trọng thời gian của người khác bằng cách không gây phiền phức cho họ. Tuy nhiên, những thói quen nguy hiểm nhất dễ hình thành là những thói quen về tinh thần. Thực tế là, cho dù bạn liên tục suy nghĩ về những gì bạn sẽ tạo ra trong cuộc sống, song những suy nghĩ tiêu cực và tự hạn chế sẽ khiến bạn bị tổn thương nhiều hơn bất cứ điều gì khác mà bạn quan tâm. Các kiểu suy nghĩ theo thói quen là những điều chi phối trong cuộc sống của bạn nhiều nhất. Giống như đại văn hào Shakespeare đã viết: “Chẳng có gì là tốt hay xấu, chỉ có suy nghĩ mới làm cho nó trở thành tốt hay xấu”. Bạn sống trong một thế giới tinh thần. Không gì xung quanh bạn có ý nghĩa trừ khi bạn tạo ra nó. Nếu bạn thay đổi cách nghĩ thì cuộc sống cũng thay đổi. Thành công hay thất bại, hạnh phúc hay bất hạnh, chủ yếu đều là kết quả của thói quen, các tác động và phản ánh tự động những gì đang diễn ra quanh bạn. Thay đổi thói quen không còn phù hợp với mục đích cao hơn là một trong những điều khó khăn nhất mà bạn đã từng làm, và là một trong những điều thiết yếu nhất đối với chất lượng cuộc sống. Trừ khi bạn đã đạt đến một mức độ xuất sắc hay hoàn hảo, còn hiện tại bạn đang sống với những thói quen mà bạn phải loại bỏ ngay nếu muốn tiến lên. Hãy nhớ rằng, những thói quen xấu rất dễ hình thành nhưng để sống chúng với chúng rất khó; còn những thói quen tốt lại khó hình thành nhưng sống chung với nó lại rất dễ. Nhiệm vụ của bạn là phải hình thành những thói quen tốt và chủ động thực hiện chúng.